Pilotowanie samolotu wymaga nie tylko zdobycia odpowiednich uprawnień, ale także wiąże się z koniecznością przeprowadzania odpowiednich badań, które potwierdzą dobry stan zdrowia. Gdzie można wykonać takie badania i jak wyglądają?
Skoro każdy kierowca, zawodowy lub jeżdżący okazjonalnie, żeby otrzymać prawo jazdy, musi wykazać się odpowiednim stanem zdrowia, nie powinno dziwić, że podobne, a nawet bardziej restrykcyjne, przepisy obowiązują również pilotów. Dotyczy to zarówno osób pilotujących duże rejsowe maszyny, jak i zdobywających licencję na mniejsze samoloty. Każdy z nich musi przejść badania lotniczo-lekarskie.
Gdzie można wykonać badania?
Obowiązek wykonywania badań przez pilotów i inny personel lotniczy został zapisany w Prawie Lotniczym, którego nowa wersja została uchwalona w 2002 roku, bazując między innymi na europejskich przepisach medycznych JAR FCL.3 (Joint Aviation Requirements). Według tej ustawy, lekarzami-orzecznikami mogą zostać tylko specjaliści medycyny lotniczej oraz medycyny transportu, jednak dopiero po odbyciu odpowiednich szkoleń i po zdaniu właściwego egzaminu. Takie wymogi sprawiają, że nie każda placówka medyczna może świadczyć usługi dla pilotów i personelu lotniczego. Dlatego każda zainteresowana osoba, która chce zdobyć uprawnienia do latania, musi sprawdzić, do jakiej przychodni może się udać, na przykład badania lotniczo-lekarskie w Krakowie wykonuje między innymi Centrum Medyczne iMed24.
Badania dla pilotów i personelu lotniczego dzieli się na wstępne, okresowe i okolicznościowe. Częstotliwość wykonywania badań okresowych zależy od tego, do której klasy zdrowia zalicza się dany pacjent. I klasa obejmuje pilotów zawodowych lub linowych wielosilnikowych, ciężkich samolotów, II klasa to piloci mniejszych samolotów, szybowców, balonów, śmigłowców oraz spadochroniarze, nawigatorzy, mechanicy pokładowi, a III klasa obejmuje kontrolerów ruchu lotniczego, dyspozytorów lotniczych, pilotów i instruktorów lotni, paralotni i motolotni.
Zakres badań lotniczo-lekarskich?
W przypadku I klasy zdrowia, badania ważne są najczęściej przez 12 miesięcy, jednak dla pilotów powyżej 60 lat jest to 6 miesięcy. Dla Klasy II i III ważność badań wynosi 5 lat dla osób do 40 roku życia, dla starszych – 2 lata, a po ukończeniu 50 lat – 12 miesięcy.
Zakres wstępnych badań lotniczo-lekarskich dla poszczególnych klas zdrowia nieznacznie się różni, chociaż wiele elementów jest wspólnych. W każdym przypadku należy wykonać badania laboratoryjne i EKG, audiogram i tympanometrię oraz spirometrię. Poza tym konieczne jest wykonanie badania okulistycznego, laryngologicznego, neurologicznego. W przypadku I i III klasy dochodzi jeszcze badanie psychologiczne. Na końcu badania dokonuje lekarz-orzecznik i wydaje decyzję o akceptacji stanu zdrowia pilota lub pracownika lotniczego. Dla osób z I klasy zdrowia orzeczenie wymaga dodatkowo akceptacji lekarza- asesora medycznego lub NLL ULC.
Dopiero po przejściu takich badań, można uzyskać odpowiednie uprawnienia do pilotowania samolotów lub do pracy jako personel lotniczy. Może wydawać się, że zakres badań lotniczo-lekarskich jest zbyt szeroki, ale w wielu przypadkach konieczny jest dobry stan zdrowia, bo od niego może zależeć bezpieczeństwo innych ludzi (na przykład pasażerów rejsu liniowego).
