Wiele składników odżywczych jest niezbędnych dla dobrego zdrowia. Chociaż większość z nich można uzyskać dzięki zrównoważonej diecie, w różnych sytuacjach poziom witamin i minerałów w organizmie niebezpiecznie się obniża. Jeśli czujesz się słabo, łatwo się męczysz, brakuje Ci tchu i masz bladą skórę, możesz mieć niedobór folianów.
Foliany to związki organiczne z grupy witamin B. Znajdują się w wielu pokarmach, zwłaszcza w zielonych warzywach liściastych i produktach zwierzęcych. Odgrywają kluczową rolę w produkcji DNA i białek, biorą też udział w regulacji procesu wytwarzania czerwonych krwinek. Większość zdrowych ludzi uzyskuje wystarczającą ich ilość z diety, ale w niektórych przypadkach zapotrzebowanie organizmu jest większe niż podaż. Niedobór folianów występuje najczęściej u kobiet w ciąży i karmiących piersią, osób z przewlekłymi schorzeniami przewodu pokarmowego, stosujących restrykcyjne diety lub wegan.
Jakie są oznaki niedoboru folianów?
Typowe objawy niedoboru folianów obejmują zmęczenie, brak tchu, osłabienie mięśni, kłucie, mrowienie lub drętwienie kończyn, problemy z pamięcią, spadek nastroju, objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, bóle brzucha, utrata masy ciała i biegunka, bóle i zawroty głowy, bladość skóry. Część z nich jest również oznakami anemii spowodowanej właśnie brakiem wystarczającej ilości folianów.
Jak wygląda diagnoza?
Diagnoza opiera się na ocenie objawów i badaniu krwi. Chociaż nie ma oficjalnego stanowiska medycznego co do tego, jaki poziom folianów wskazuje na niedobór, większość lekarzy zgadza się, że stężenie poniżej 7 nanomoli w litrze krwi jest niepokojące. Na zbyt małą ilość folianów w organizmie może również wskazywać podwyższony poziom aminokwasu o nazwie homocysteina. W przypadku podejrzenia anemii trzeba też wykluczyć inne możliwe jej przyczyny, na przykład niedobór żelaza lub choroby przewlekłe.
Co robić dalej?
W większości przypadków niedobór folianów stosunkowo łatwo poddaje się leczeniu. Często wystarczające jest zmodyfikowanie diety i przyjmowanie suplementu kwasu foliowego (syntetycznej formy folianów). Zalecane dzienne spożycie tego związku u osób dorosłych wynosi 400 mcg (mikrogramów). Kobiety karmiące piersią potrzebują 500 mcg, a spodziewające się dziecka 600 mcg dziennie, jednak zawsze warto skonsultować się ze specjalistą w celu uzyskania optymalnej suplementacji w czasie ciąży. Przyjmuje się, że bezpieczny górny limit dziennego spożycia kwasu foliowego wynosi 1000 mcg na dobę.
Jeśli w związku z niedoborem folianów wystąpiły powikłania lub istnieje inny poważny problem zdrowotny, taki jak zaburzenie powodujące nieprawidłowe wchłanianie substancji odżywczych, w tym nadwrażliwość na gluten, wymagane jest leczenie specjalistyczne. W takim wypadku warto udać się do gastroenterologa, hematologa specjalizującego się w chorobach krwi lub certyfikowanego dietetyka – eksperta w dziedzinie diety i żywienia.
