Wskaźnik BMI jest wykorzystywany do oceny ryzyka wystąpienia nadwagi i otyłości lub określenia ich stopnia. Im jego wartość jest wyższa, tym gorsze rokowania dla zdrowia i życia. Do obliczenia wskaźnika BMI konieczna jest znajomość masy ciała w kilogramach i wzrostu w metrach.
Czym jest wskaźnik BMI?
Wskaźnik BMI to inaczej wskaźnik masy ciała (z angielskiego BMI – body mass index), który stosuje się u osób dorosłych w celu określenia ryzyka wystąpienia otyłości i niedowagi, a także określenia ich stopnia zaawansowania. Dzięki niemu można ocenić również zagrożenie chorobami cywilizacyjnymi związanymi z nadwagą, np. cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą. Bardzo ważne jest, że został on opracowany wyłącznie dla dorosłych i nie można stosować go u dzieci.
Aby obliczyć wskaźnik BMI, trzeba znać masę ciała w kilogramach i wzrost w metrach. Następnie dzieli się masę ciała przez wzrost do kwadratu. Czynność tę może ułatwić kalkulator BMI, w którym wystarczy wprowadzić wartości, a wszystkie obliczenia wykona komputer. Narzędzie to pozwala także ocenić procentowy udział tkanki tłuszczowej i wskaźnik talia-wzrost (wówczas warto znać także obwód bioder, talii i klatki piersiowej w centymetrach). Kalkulator BMI uwzględnia płeć i wiek.
Wskaźnik BMI został opracowany już w 1832 roku. Dokonał tego belgijski matematyk Adolf Quetelet. Prowadził on liczne badania na ochotnikach, podczas których zauważył, że masa ciała człowieka rośnie proporcjonalnie do kwadratu wzrostu. Wskaźnik BMI funkcjonował jako wskaźnik Queteleta aż do 1972 roku, kiedy zmieniono nazwę.
Jakie są normy BMI?
Normy BMI dla osób dorosłych przedstawiają się następująco:
- BMI <16 – wygłodzenie,
- BMI 16,0–16,99 – wychudzenie,
- BMI 17,0–18,49 – niedowaga,
- BMI 18,5–24,99 – prawidłowa masa ciała,
- BMI 25,0–29,99 – nadwaga,
- BMI 30,0–34,99 – otyłość I stopnia,
- BMI 35,0–39,99 – otyłość II stopnia,
- BMI >40 – otyłość III stopnia.
Wskaźnik BMI nie może być wykorzystywany do oceny dzieci. U osób przed 18 rokiem życia stosuje się siatki centylowe. Warto zaznaczyć, że wartość BMI dla prawidłowej masy ciała zmienia się wraz z wiekiem, dlatego warto korzystać z kalkulatora BMI, który uwzględni ten czynnik.
Interpretacja wskaźnika BMI
Wskaźnik BMI wykorzystywany jest do określenia stopnia niedowagi lub nadwagi, a także ryzyka wystąpienia chorób, w których jednym z czynników predysponujących jest nadwaga lub otyłość. Dla BMI poniżej 18,49 ryzyko takie jest minimalne, ale istnieje możliwość wystąpienia innych, równie poważnych problemów zdrowotnych.
Minimalne ryzyko wystąpienia chorób przypisuje się także prawidłowej masie ciała. Natomiast nadwaga, czyli BMI między 25,0–29,99 to ryzyko średnie. Bardzo niebezpieczna jest otyłość, w której szansa na zachorowanie jest wysoka, a w przypadku III stopnia otyłości ekstremalnie wysoka.
Wadą wskaźnika BMI jest nieuwzględnianie typu budowy ciała, masy mięśniowej oraz masy kostnej. Dlatego lekarze i dietetycy bardzo często dokonują również pomiaru grubości fałdu skórno-tłuszczowego i stosunku obwodu talii do obwodu bioder.
